Wielka wsypa była sukcesem. Może niezbyt wielkim, ale w trudnych dla polskiego kina czasach, jakim był początek lat dziewięćdziesiątych, każdy tysiąc widzów miał swój gatunkowy ciężar. Jan Łomnicki postanowił kuć żelazo póki gorące i nakręcił kontynuację losów Jarka, polskiego cwaniaka, który niczym Grobelny dorabia się sporego majątku w nie do końca legalny sposób.

Punkt wyjścia w Szczurze jest nieco inny. Jarek (Jan Englert – Trzeba zabić tę miłość, Ambassada) ma problemy finansowe. I to nie tylko z powodu przeszłości, ale i pewnej kosztownej kobiety, która lubiła luksus. Stara się spłacić wierzycieli, ale ci nie mają zamiaru czekać. Bezwzględni goryle, rosyjska mafia, UOP – sytuacja wydaje się beznadziejna. Nieoczekiwanie jednak z pomocą przychodzi mu król bezdomnych (Mariusz Benoit – Zwolnieni z życia), tajemniczy clochard z nieodłącznym szczurem. Mężczyzna w sejfie ukrytym w podziemiach Dworca Centralnego przechowuje akta dawnych współpracowników UB. Ludzi, którzy mają pieniądze i sporo do ukrycia…

Problemem Szczura jest nadmiar gatunków, które twórcy usiłowali wpakować do tej historii. Z jednej strony to moralitet pokazujący demoralizujący wpływ władzy, z drugiej thriller polityczny czy wręcz dramat sensacyjny. Można jednak doszukać się w nim elementów komediowych i dramatu społecznego pokazującego skutki przemian gospodarczych w kraju. Polska ze Szczura nie jest pięknym krajem. Raczej szarym i nieprzyjemnym, w jakimś stopniu niebezpiecznym.

Ponadto film cierpi z powodu typowych chorób ówczesnych czasów, nierównego tempa, sztucznych scen i dialogów, niezbyt dobrego dźwięku i marnych kolorów. Jednym nie będzie odpowiadać jego wymowa, inni doczepią się kadrów, które nie przypominają tych hollywoodzkich. Mimo to Szczur jest ciekawym świadectwem pewnej epoki. Epoki, którą coraz mniej się dziś rozumie. To jego zaleta.

Zobacz, jeśli:
– Cenisz polskie kino z lat dziewięćdziesiątych
– Chcesz przypomnieć sobie, jak wtedy się żyło

Odpuść sobie, jeśli:
– Myślisz, że to polski Ratatuj
– Nie lubisz tematu teczek

Michał Zacharzewski

Szczur, 1994, reż. Jan Łomnicki, wyst. Jan Englert, Mariusz Benoit, Joanna Jędryka, Janusz Bukowski, Marek Kondrat, Michał Pawlicki, Piotr Wawrzyńczak, Agnieszka Różańska, Barbara Zielińska, Zbigniew Buczkowski, Elżbieta Czyżewska, Bartłomiej Topa, Anna Mucha, Mirosław Zbrojewicz, Jacek Rozenek

Ocena: 5/10

Polub nas na Facebooku!