Niedawno na naszym blogu pojawiła się recenzja mikropowieści Pierś Philipa Rotha. Pisarz ten, od wielu lat uważany za mocnego kandydata do nagrody Nobla, tworzy śmieszno-dramatyczne historie, w których popędy płciowe oraz zwykłe frustracje odgrywają niezwykle ważną rolą. Nie inaczej jest w Upokorzeniu, jego powieści z 2009 roku, która właśnie doczekała się ekranizacji.

Główny bohater, starzejący się aktor Simon Axler, nie chce się pogodzić ze swoją sytuacją. Występuje w podrzędnych teatrach, ale czuje, że talent już go opuszcza. Nie czuje już swoich ról, ma trudności z poruszaniem się, dręczą go też koszmary, że ludzie go zapomną, że nie dostrzegą w nim dawnej gwiazdy. Pewnego dnia pojawia się u niego w domu córka przyjaciółki. Młoda lesbijka przyznaje się, że w dzieciństwie się w nim kochała i długo wierzyła, że zostaną parą. I chyba wciąż jest nim zafascynowana. Simon postanawia wykorzystać szansę…

Upokorzenie to dzieło starszych ludzi przeznaczone głównie dla starszych ludzi. Roth w momencie jej pisania miał 77 lat, reżyser Barry Levinson podczas zdjęć raptem pięć mniej, a grający główną rolę Al Pacino równo 74. W dodatku czuł się trochę jak Axler – od kilku lat przeżywał załamanie kariery i cierpiał na brak sensownych propozycji. W Upokorzeniu zagrał jedną z swoich najlepszych ról w XXI wieku. Pomogła mu pewno nieco partyzancka metoda kręcenia filmu. Część zdjęć powstała w domu Levinsona, inne w parku niedaleko miejsca, w którym Pacino mieszka. Machina produkcyjna z uwagi na skąpy budżet była niewielka, twórcy mieli za to czas na próby. Zupełnie jak w teatrze!

Nie wszystkim ten film będzie się podobał. Sporo w nim komentarzy wygłaszanych przez bohatera-narratora, sporo jego monologów, scen, w których niewiele się dzieje. Jawa często miesza się ze snem i mniej uważny widz może się pogubić. Podobać może się natomiast to, jak dramat miesza się z komedią. Założę się, że niektóre sceny – dla jednych poruszające – innych zwyczajnie rozśmieszą. Fani analizowania kryzysu męskości w postfeministycznym społeczeństwie również znajdą coś dla siebie. Bo to film niebanalny. Brakuje mu jedynie błysku geniuszu, o który w pewnym wieku trudno. O tym zresztą Upokorzenie opowiada…

Wojciech Kąkol

Upokorzenie, The Humbling, reż Barry Levinson, wyst. Al Pacino, Greta Gerwig, Kyra Sedgwick, Li Jun Li, Dianne Wiest

Ocena: 6/10

Polub nas na Facebooku!