Pochodzący z 1963 roku Nawiedzony dom nie jest oczywiście pierwszym horrorem o domach, które rodzą się złe. Zawiera jednak wszystkie klasyczne elementy tego typu opowieści i chociażby z tego powodu zasługuje na miejsce w historii kina. Spora w tym zasługa Roberta Wise’a, cenionego amerykańskiego reżysera, twórcy West Side Story, który nie bez powodu zdecydował się na romans z opowieścią grozy. Dostrzegł w Nawiedzonym domu spory potencjał. Podobnie zresztą Stephen King, który po latach wymienił go wśród swoich ulubionych filmów.

Historia dziś nie mogłaby uchodzić za oryginalną, choć w dniu premiery zaskakiwała. Oto doktor John Markway chce udowodnić istnienie mocy nadprzyrodzonych. Znajduje dom, w którym rzekomo straszy – liczącą sobie ponad 90 lat posiadłość Hill House, której poprzedni właściciele zginęli w tajemniczych okolicznościach. Markway zamierza spędzić w budynku kilka dni w towarzystwie swoich gości. To przyszły dziedzic budynku, pan Sanderson, uchodząca za medium Theodora, wreszcie Eleonora, która w dzieciństwie zetknęła się z poltergeistem.  

Na Nawiedzony dom można spojrzeć z wielu różnych punktów widzenia. Z pewnością to klasyczny horror, w których nocami coś puka i wali, a bohaterowie w panice biegają pomiędzy pokojami. Jednocześnie to sugestywny obraz pogłębiającego się załamania nerwowego. Niektórzy widzowie zwracają uwagę, że Theo jest jedną z lesbijek w filmach tego gatunku, choć trzeba pamiętać, że jej orientacja seksualna jest jedynie zasugerowana. Innym nietypowym jak na tamte czasy zabiegiem jest nałożenie części dialogów na siebie – postacie dyskutując, przekrzykują się i zagłuszają.

Film nie tylko odniósł sukces, ale doczekał się kilku remake’ów. Dość wspomnieć o wysokobudżetowym horrorze Jana de Bonta z 1999 roku oraz serialu Nawiedzony dom na wzgórzu, który co prawda mocno zmienia historię, ale bazuje na tej samej powieści autorstwa Shirley Jackson. Prestiżowy The Guardian uważa Nawiedzony dom za jeden z kilkunastu najlepszych horrorów w historii, zwracając uwagę, że to nie duchy tu straszą, a okoliczności. Detale. Dźwięki i atmosfera. A więc to samo, co w kultowych niskobudżetowych produkcjach z ostatnich lat.

Zobacz, jeśli:
– Lubisz klasyczne horrory
– Kochasz gotyckie domu

Odpuść sobie, jeśli:
– Liczysz, że będzie strasznie i krwawo
– Nie przepadasz za czarno-białymi produkcjami

Michał Zacharzewski

Nawiedzony dom, The Haunting, 1963, reż. Robert Wise, wyst. Julie Harris, Claire Bloom, Richard Johnson, Russ Tamblyn, Lois Maxwell, Fay Compton, Susan Richards, Paul Maxwell, Howard Lang, Mavis Villiers, Ronald Adam

Ocena: 7/10

Polub nas na Facebooku i Twitterze.
Polub nas w serwisie Media Krytyk.
Sprawdź dostępność na platformach filmowych i VOD.