Reżyser tego dokumentu Miles Lagoze pracował przez kilka lat w armii. Na jej zlecenie kręcił w Afganistanie materiały filmowe, które później były wykorzystywane w celach propagandowych i informacyjnych. Oczywiście nie tylko takie sceny uchwycił w obiektywie. Combat Obscura pokazuje obraz wojny, którego nie zobaczy się w telewizji. Niekiedy szczery aż do bólu, umiejętnie zmontowany, ale pozbawiony komentarza. Okraszony tylko kilkoma rozmowami z pojawiającymi się na ekranie żołnierzami.

Już otwierająca film scena nie spodoba się wojsku. Grupka marines ostrzeliwuje widoczny w oddali dom. Po chwili pada okrzyk „To nie ten budynek!”. I to o wojnie mówi chyba wszystko. O jej przyczynach, o jej przebiegu, o jej następstwach, w tym narastającej wzajemnej nienawiści. Potrzeba będzie kilku pokoleń, by ją wyplenić. A takich trudnych scen w Combat Obscura jest oczywiście więcej. Uderza choćby brutalność i pogarda, z jaką żołnierze traktują mężczyzn przebywających w jednym z domów. Podejrzewają, że to spotkanie Talibów, choć prawdopodobnie to zwykły spęd rodzinny.

Największym problemem okazuje się komunikacja. Żołnierze nie znają miejscowego języka, a miejscowi nie znają angielskiego. Nie wykonują więc poleceń, co doprowadza marines do podszytej strachem wściekłości (i agresji nawet wobec dzieci). Pewnie na skutek właśnie takiego błędu ginie zwykły sklepikarz, który komuś przypominał poszukiwanego terrorystę. Nie wszystkich żołnierzy ten fakt rusza (aż się przypominają naziści, którzy też byli obojętni wobec swoich ofiar) Kiedy indziej wydaje się, że mały chłopiec ostrzega wojskowego przed znajdującą się w pobliżu bombą. Dopiero nawiązanie łączności z tłumaczem pozwala ustalić, iż w rzeczywistości chce papierosa. Bo w Afganistanie czasu wojny palą wszyscy. Nawet siedmiolatki.

Oczywiście Combat Obscura nie składa się tylko z takich scen. Sporo tu obozowego życia, zwykłej nudy, zabijania czasu seansami Austina Powersa czy wieczornymi imprezami. Sceny optymistyczne – jak choćby mecz piłki nożnej zorganizowany dla miejscowych dzieciaków – mieszają się ze strzelaninami, podczas których jeden błąd może oznaczać odesłanie do domu w worku. Film uświadamia, że wojny są bardziej szkodliwe niż mogłoby się wydawać. Tymczasem toczy się ich kilkadziesiąt.

Zobacz, jeśli:
– Widziałeś film Kajaki i chcesz lepiej poznać tę prowincję
– Cenisz dokumenty wojenne

Odpuść sobie, jeśli:
– Nie chcesz dojść do wniosku, że wojna to choroba mentalna

Michał Zacharzewski

Combat Obscura, 2019, reż. Miles Lagoze

Ocena: 8/10

Polub nas na Facebooku!