Powiastkę filozoficzną Thais napisał w 1889 roku Anatol France, francuski poeta i powieściopisarz. Środowiska konserwatywne natychmiast określiły ją jako „lubieżną bajeczkę”, którą należy starannie omijać. Na szczęście czytelnicy docenili kunszt autora, a Jules Massenet przygotował na jej bazie niezwykle popularną operę. Blisko sto lat po premierze Thais jej ekranizacji podjął się Ryszard Ber. To o tyle dziwne, że akcja powieści toczy się w Aleksandrii cztery wieku po narodzinach Chrystusa.

Główny bohater, Pafnucy, jest mieszkającym w opuszczonym grobie pustelnikiem. Jako człowiek religijny unika ziemskich pokus oraz stara się wieść skromne, cnotliwe życie. Jednak pewnego dnia w śnie ukazuje mu się tytułowa Thais, najsłynniejsza ówczesna piosenkarka i aktorka. Pafnucy jest przekonany, że Bóg każe mu w ten sposób nawrócić rozpustną kobietę. Wraca więc w rodzinne strony i odnajduje swojego dawnego przyjaciela, Nikiasa, obecnie wpływowego patrycjusza i jednego z licznych kochanków Thais…

Pafnucego zagrał Jerzy Kryszak, aktor kojarzony dziś głównie z komediami oraz niezapomnianym Polskim ZOO. W roli anachorety próbującego przeciągnąć Thais na drogę wiary i jednocześnie zakochującego się w niej sprawdził się jednak bardzo dobrze. Ryszard Ber umiejętnie odtworzył klimat epoki, czemu z pewnością przysłużyły się oryginalne, egipskie plenery oraz świetnie zaprojektowane kostiumy. Jeśli czegoś zabrakło, to dobrej taśmy filmowej – ta produkcji niemieckiego ORWO błyskawicznie straciła naturalne kolory.

Ber zrezygnował jednak z ironicznego wydźwięku oryginału, podkreślając w ten sposób dramat głównego bohatera. Nie jestem przekonany, czy to właściwa decyzja. Thais broni się jednak jako opowieść o grzechu, miłości i wierze. Trudno bowiem nie zauważyć, że już Anatol France występował przeciwko szeroko rozumianej religii i w sposób zadziwiająco aktualny sportretował postawy ludzi wobec niej. Starał się przy tym pokazać, że w zestawieniu z rozumem skazana jest na porażkę. Że człowieka dążącego do czystości spycha tak naprawdę w otchłań grzechu. Że o rzeczach niepewnych nie można mówić z absolutną pewnością. A przecież ten błąd popełniają wszyscy.

Wojciech Kąkol

Thais, reż. Ryszard Ber, wyst. Jerzy Kryszak, Piotr Garlicki, Dorota Kwiatkowska-Rae, Bogumił Antczak, Wiesław Komasa, Bronisław Pawlik, Henryk Bista, Mieczysław Voit

Ocena: 7/10

Polub nas na Facebooku!