U nas jest masakra. Niemal wszystkie napoje bezalkoholowe sprzedawane są w plastikowych butelkach, w dodatku butelkach jednorazowego użytku. Przez całe lata nikt ich nie sortował, więc w ilościach hurtowych lądowały na wysypiskach śmieci, w lasach, rowach, na polach. Co prawda niedawno weszły w życie przepisy wprowadzające selektywną zbiórkę odpadów, ale i tak masa butelek kończy życie w kontenerach na odpady zmieszane, w ulicznych koszach na śmieci czy po prostu na ziemi. Nikt tego nie kontroluje. Nikt się tym nie przejmuje. Najwyraźniej mamy poważniejsze problemy.

W Niemczech od lat sytuacja wygląda inaczej. Większość butelek sprzedaje się z kaucją (tzw. pfand). Siłą rzeczy wracają do sklepów, a później są utylizowane w sposób bezpieczny dla środowiska. Oczywiście niektórzy nadal wyrzucają plastiki byle gdzie, ale są tacy, którzy je zbierają. Ba, żyją z tego, o czym opowiadał dokument Niemcy: Biedni w bogatym kraju. I choć sytuacja jest o wiele lepsza niż w Polsce, znalazł się człowiek, który postanowił z plastikami walczyć. To bohater półgodzinnego dokumentu Sprzedawca napojów walczy z plastikiem, dostępnego w języku polskim na serwisie Arte.tv.

Peter Kastner prowadził w Stuttgarcie niewielki sklepik z napojami. Typowy rodzinny geszeft, którym zarządzał razem ze stojącą przy kasie żoną i odpowiedzialnym za logistykę bratem. Sęk w tym, że każdego dnia odsyłał do producentów gigantyczne ilości pustych plastikowych butelek. Chwilami miał wrażenie, że tonie w plastiku. Kiedyś opublikował na ten temat bardzo długi post na firmowym profilu społecznościowym. Sądził, że nikt jego przemyśleń nie przeczyta. Nieoczekiwanie tekst wywołał olbrzymie poruszenie w sieci i doczekał się tysięcy komentarzy. Kastner zrozumiał, że nie ma wyboru. Musiał wykonać kolejny krok.

Wkrótce podjął bardzo ryzykowną decyzję. Postanowił od 1 sierpnia 2019 roku wycofać ze sprzedaży wszystkie napoje w plastikowych butelkach, zarówno jednorazowych, jak i zwrotnych. Liczył, że producenci go zrozumieją, a klienci nie zrezygnują z zakupów u niego. Dokument Sprzedawca napojów walczy z plastikiem śledzi jego losy. Pokazuje pierwsze dni sierpnia i usprawnienia, jakie Kastner wprowadził, żeby przekonać ludzi do korzystania z jego sklepu (np. udostępnił klientom rower elektryczny, ułatwiający transportowanie cięższych butelek szklanych). Ostatecznie stał się branżowym celebrytą i być może również zwiastunem nadchodzących zmian.

Kamera towarzyszy mu podczas pracy w sklepie, ale też w zakładzie produkującym plastikowe butelki z surowców wtórnych, podczas targów spożywczych oraz konferencji naukowej, którą sam zorganizował. Okazuje się, że nie dla wszystkich prymat szkła nad plastikiem jest oczywisty. Ty bardziej, że w Niemczech do przetwórni wraca aż 96% plastikowych butelek. Pozyskane z nich surowce ponowne się wykorzystuje (w 34% na nowe butelki, w 27% na folię, w 24% na tekstylia itd.), choć jest to droższe od produkcji nowych opakowań z pochodnych ropy naftowej. Z kolei mycie butelek szklanych też do tanich nie należy, z pewnością również odbija się na środowisku.

W efekcie dyskusja o tym, jakie butelki powinno się stosować, wciąż trwa. Dokument Sprzedawca napojów walczy z plastikiem jej nie kończy, nie ma takich ambicji. Pokazuje natomiast sposób myślenia przeciwników plastiku. Zresztą sam Kastner poszedł krok dalej i przy każdym produkcie pisze, jaką drogę przebył on z fabryki. Dzięki temu klient może wesprzeć lokalnych producentów i ograniczyć zanieczyszczenia związane z transportem. Kolejną rzeczą, o której nikt nie myśli…

Zobacz, jeśli:
– Interesujesz się ekologią
– Też nie lubisz plastikowych butelek
– Pracujesz w handlu spożywczym

Odpuść sobie, jeśli:
– Kochasz plastiki

Michał Zacharzewski

Sprzedawca napojów walczy z plastikiem, Der Glasflaschenrebell: Ein Getränkehändler kämpft gegen Plastik, 2019, reż. Nicole Florie

Ocena: 5/10

Polub nas na Facebooku.
Spis naszych recenzji na serwisie Media Krytyk.
W dniu pisania recenzji dokument dostępny po polsku na Arte.tv.