W tym odcinku dokumentalnego cyklu Miasto na miarę człowieka jego twórca, ubranista Mikael Colville-Andersen, zabiera nas do amerykańskiego Nowego Orleanu. Wydawać by się mogło, że to bogate miasto – w końcu leży w Stanach Zjednoczonych. A jednak od huraganu Katrina, który zabrał ze sobą 1800 ludzkich istnień i narobił strat na około 151 miliardów dolarów, kolebka jazzu wciąż nie podniosła się z kolan.

Niby sporo budynków odbudowano. Zwłaszcza tych zabytkowych. Turyści znów zapuszczają się w te strony, przemierzają Francuski Kwartał, słuchają jazzu w modnych klubach. Jednak na turystyce zarabiają przede wszystkim bogaci. Biedni przez nią biednieją, bo wszystko dookoła nich drożeje. Więcej muszą zapłacić za obiad w restauracji, za parking samochodowy i benzynę, za zakupy w sklepie. Więcej kosztuje ich wynajęcie domu, a postępująca gentryfikacja wypycha ich na przedmieścia.

Chociaż nie do końca. W ostatnich latach obserwuje się powrót ludzi do centrum, próby uczłowieczenia go. Wciągnięcia mieszkańców w kulturę miejską i wykorzystania jej z myślą o ludziach. To właśnie mają na celu liczne orkiestry szkolne, które pączkują jak grzyby po deszczu. Dzieciaki uczą się grać na instrumentach, odkrywają nowe pasje, występują podczas licznych parad. Projekt The Roots of Music zaczyna być wzorem, z którego czerpią inne miasta.

Zmiany przechodzi też sieć dróg, kiedyś budowanych bez ładu i składu. Dzielnicę Treme przecięła podwieszana autostrada międzystanowa numer 10, zabijając lokalny handel, bary i restauracje, likwidując dostępne od lat dojazdy. Niedawno wyrósł przy niej Lafitte Greenway, szlak pieszo-rowerowy wraz z terenami rekreacyjnymi dla mieszkańców. Cała okolica przeszła rewitalizację, dzięki czemu powraca tu życie. Znów jest to modna dzielnica.

Problemem wciąż są huragany. O ile Francuski Kwartał leży na wzgórzu, to biedniejsza część miasta znajduje się w depresji. Niby wybudowano przed lata tamy i systemy odprowadzania wody, ale w kluczowym momencie nie zadziałały. Inżynierowie z milionami dolarów zawiedli, nauka nie dała rady. Teraz lokalne społeczności próbują radzić sobie same. Przede wszystkim walczą z betonozą, starając się zapewnić naturalne odwodnienia dla dzielnic i umożliwić wodzie wsiąkanie w ziemię. Powstają też nowe rowy melioracyjne i potencjalne zbiorniki retencyjne.

Obecnie w Nowym Orleanie mieszka niespełna 400 tysięcy osób, a jednak 4000 domów trafiło na AirBnB. Czynsze „za Trumpa” wzrosły dwukrotnie. Na problem ten odpowiedź znalazły organizacje społeczne, które zajęły się renowacją porzuconych po Katrinie domów. Wiele z nich wymaga generalnych remontów. Zajmują się tym młodzi ludzie, którzy dopiero poznają fach. Pracują za minimalne stawki, ale uczą się sporo i wiedzą, że w przyszłości to zaprocentuje.

Ciekawe, co zmieni w Nowym Orleanie pandemia. Na ile przegoni turystów i pomoże w tworzeniu terenów wspólnotowych. Wiadomo już, że huragan Ida uderzył w miasto i że po tygodniu od jego przejścia udało się przywrócić dostawy prądu do około trzech czwartych odbiorców. Nie jest łatwo, ale ludzie tam się nie poddają. Widzą bowiem, że miasto się zmienia i że dzięki aktywistom żyje się w nim coraz lepiej.

Zobacz, jeśli:
– Lubisz tę serię
– Interesujesz się problemami miast

Odpuść sobie, jeśli:
– Jesteś przeciwny rowerzystom, aktywistom, ekologom
– Wierzysz w hasło: Miasta dla samochodów, nie dla ludzi!

Michał Zacharzewski

Miasto na miarę człowieka: Nowy Orlean, The Life-Sized City: New Orleans, 2020, wyst. Mikael Colville-Andersen

Ocena: 7,5/10

Polub nas na Facebooku i Twitterze.
Polub nas w serwisie Media Krytyk.
Sprawdź dostępność na platformach filmowych i VOD.