Z książką Julian autorstwa Gore Vidala wiążą się dwie postacie i o każdej z nich warto napisać kilka słów. Vidal był cenionym amerykańskim intelektualistą, mocno zaangażowanym politycznie, chętnie wypowiadającym się na wszelkie możliwe tematy. Zasłynął nie tylko swoimi powieściami, ale również chętnie komentowanymi debatami m.in. z konserwatystą Williamem Francisem Buckleyem. W 1968 roku oglądali ją wszyscy Amerykanie, co uwieczniono we wciągającym dokumencie Najlepsi wrogowie.

Julian z kolei był konserwatystą. Znany jako Flawiusz Julian lub Julian Apostata, przeszedł do historii jako ostatni niechrześcijański cesarz rzymski. Otwarcie namawiał lud do powrotu do dawnych wierzeń i – niczym Vidal – chętnie uczestniczył w sporach i dyskusjach. Dorastał jako człowiek skromny, lecz miał wielkie ambicje. Poniekąd to one doprowadziły do jego śmierci. W powieści poznajemy go z jego własnych, fikcyjnych pamiętników oraz listów, jakie dwadzieścia lat później przesyłają sobie jego dwaj nauczyciele i przyjaciele, Libanus i Priskos z Epiru.

I tak właśnie ta książka wygląda. Julian w barwny i dość interesujący sposób opowiada o swoim życiu, dzieciństwu spędzonemu w strachu, właściwie w więzieniu, bo jako ostatni żyjący krewniak Konstantyna I Wielkiego w każdej chwili mógł zginąć. Zginął jednak Konstantyn, człowiek odpowiedzialny za śmierć jego bliskich. Julian został jego następcą, starał się zreformować państwo, a przy okazji podbić zawsze niebezpieczną Persję. Niektóre wątki jego powieści komentują, prostują i wyjaśniają wspomniani Libanus i Priskos.

Vidal był intelektualistą, więc nie skupia się na intrygach, krwawych walkach, rzyganiu złotem i figlowaniu z nałożnicami. Opisuje jednak dwór, poglądy bohaterów, niektóre dawne obyczaje. Chętnie sięga po dialogi, dzięki czemu liczącą ponad sześćset stron powieść czyta się dość lekko. Choć niekoniecznie szybko. To jedna z tych książek, które zmuszają do uważnej lektury, czasami również do zastanowienia się nad tematem. A to trwa…

Joel

Julian
Autor: Gore Vidal
Tłumaczenie: Bronisław Zieliński
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Odwiedź nas na Facebooku.