Gdyby ktoś mnie zapytał, o czym jest ten film, to pewnie wzruszyłbym ramionami lub rzucił banał w stylu „o życiu”. Tyle że Kola Jana Svěráka – nagrodzony swego czasu Oskarem dla najlepszego filmu zagranicznego – jest właśnie o życiu. Trochę również o samotności, ale też o historii najnowszej i o piętnie, jaki odcisnęła na ludziach.

Czechosłowacja, koniec lat osiemdziesiątych. Frantisek, niegdyś ceniony wiolonczelista, gra teraz w lokalnym zespole pogrzebowym i z największym trudem wiąże koniec z końcem. Potrzebuje samochodu, by dojeżdżać do pracy, dlatego za namową kumpla decyduje się na fikcyjne małżeństwo z Rosjanką Nadieżdą. Wkrótce po ślubie kobieta otrzymuje czechosłowackie obywatelstwo i wyjeżdża na zachód. Pięcioletniego syna Kolę zostawia ze swoją matką. Kobieta nieoczekiwanie trafia do szpitala, a chłopiec zgodnie z prawem trafia do najbliższego członka rodziny – czyli Frantiska.

Łatwo wyobrazić sobie starego kawalera, człowieka mającego swoje obowiązki i zwyczaje, który nagle musi zaopiekować się maluchem, który nie zna nawet słowa po czesku. Frantisek nigdy nie miał dzieci i nie umie się nimi zajmować. Co więcej, nie ma na to ochoty. Właśnie dlatego próbuje za wszelką cenę pozbyć Koli, podrzucić go przyjacielowi, matce, w ostateczności państwu. Okazuje się, że na chłopca nie ma chętnych. Dla każdego byłby ciężarem.

Kola, choć podejmuje trudny temat, jest filmem ciepłym i wzruszającym. Złożonym niekiedy z drobnych gestów, takich jak scena, w której chłopiec przed przejściem przez ulicę chwyta Frantiska za rękę. Gdzieś w tle pojawia się wielka historia, animozje między Czechami a Rosjanami, ale służą one Svěrákowi do podkreślenia absurdu całej sytuacji. W końcu Kola nie ma nic wspólnego ze złą przeszłością. Jest przyszłością i od tego, czego się nauczy, będą zależeć losy obu krajów.

Zobacz, jeśli:
– Lubisz niebanalne kino obyczajowe
– Cenisz czeskie filmy
– Grasz na wiolonczeli

Odpuść sobie, jeśli:
– Też nie lubisz Ruskich

Michał Zacharzewski

Kola, Kolja, 1996, reż. Jan Svěrák, wyst. Zdeněk Svěrák, Andrey Khalimon, Libuše Šafránková, Ondřej Vetchý, Stella Zázvorková

Ocena: 7,5/10

Polub nas na Facebooku.
Spis naszych recenzji na serwisie Media Krytyk.
Sprawdź dostępność na platformach filmowych i VOD.