Kolej podziemna autorstwa Colsona Whiteheada ukazała się w 2016 roku. Od tego czasu została wyróżniona nagrodą Pulitzera i National Book Award, stała się też jedną z ulubionych książek Barracka i Michelle Obamów. Doczekała się wreszcie ekranizacji – serial pod tym samym tytułem ukazał się na Amazon Prime i podobnie jak powieść, zbiera bardzo dobre recenzje. Zapewne nie tylko dlatego, że stanowi poruszające rozliczenie z czasami niewolnictwa.

Główną bohaterką powieści jest Cory, czarnoskóra niewolnica żyjąca na plantacji w Georgii. Jej matka uciekła, zostawiając ją samą na pastwę okrutnego plantatora i jego nie mniej bezwzględnych ludzi. Całe swoje dotychczasowe życie musiała walczyć o swoje. O te trzy metry ziemi, na których uprawiała ogródek warzywny, o każdą chwilę odpoczynku. O swoje bezpieczeństwo, bo jako młoda kobieta stanowiła obiekt zainteresowania wszystkich, także innych niewolników mieszkających na plantacji.

Pewnego dnia nowy na farmie Caesar opowiedział jej o kolei podziemnej, drodze przerzutowej zorganizowanej przez dobrych ludzi i mającej mu pomóc w ucieczce. Caesar nie chce uciekać sam, dlatego proponuje, że zabierze Cory ze sobą. Obydwoje mają świadomość, że wiąże się to z ogromnym ryzykiem. Większość uciekinierów prędzej czy później zostaje złapana i straszliwie ukarana. Najczęściej umierają w straszliwych męczarniach, stanowiąc przestrogę dla kolejnych uciekinierów…

Oczywiście Cory przyjmuje propozycję Caesara, dzięki czemu zobaczymy, jak wyglądało życie w kilku innych stanach, jak traktowano w nich osoby czarnoskóre i z jakimi niebezpieczeństwami musieli się mierzyć. Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki jest oskarżeniem skierowanym w stronę białej społeczności USA, zapisem okrucieństw, które przy milczącej akceptacji Kościoła ciągnęły się tam przez setki lat.

Powieść Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki bywa realistyczna, brutalna i przejmująca, bywa też poetycka. Dlatego właśnie tytułowa kolej podziemna jest czymś realnym – gigantycznym podziemnym tunelem ciągnącym się przez całe Stany, w którym od czasu do czasu kursują pociągi. W rzeczywistości określenie to było mocno umowne i oznaczało sieć abolicjonistów gotowych często z narażeniem życia pomagać czarnoskórym uciekinierom. Najczęściej zapewniali im dach nad głową i wyżywienie, a potem przerzucali do kolejnego człowieka. Ich domy nazywano stacjami, stąd właśnie kolej.

Nagrody nie kłamią. To dobra książka. Świetnie napisana, poruszająca, obrazowa. Kolejny klucz do zrozumienia tego, co obecnie dzieje się w Ameryce.

Joel

Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki
Tytuł oryginału: The Underground Railroad
Autor: Colson Whitehead
Przekład: Rafał Lisowski
Wydawnictwo: Albatros

Polub nas na Facebooku i Twitterze.