Ta książka wywołała we Francji skandal. Przez lewicę została obwołana antyislamską i obraźliwą, zaś prawica uznała ją za prawdę objawioną. W rzeczywistości Uległość miała trochę pecha. Ukazała się bowiem tego samego dnia co nowy numer Charlie Hebdo, na okładce którego rysunkowy Michel Houellebecq zapowiadał, iż w 2022 roku będzie obchodził ramadan. Tego dnia doszło do zamachu na siedzibę redakcji…

Akcja Uległości toczy się w ciągu kilku miesięcy tegoż 2022 roku. Główny bohater, Francois, jest wykładowcą na uniwersytecie Paris III. Prowadzi dość jałowe życie naukowe i bogate towarzyskie; co roku zmienia swoje partnerki – studentki. Tymczasem przeżywający kryzys socjaliści w obawie przed zwycięstwem prawicowego Frontu Narodowego Marine Le Pen decydują się na współpracę z Bractwem Muzułmańskim. Francois nie bardzo interesuje się polityką, jednak zaczyna się obawiać nadchodzących zmian. Zwłaszcza że jego dziewczyna, Żydówka z pochodzenia, postanawia przed zbliżającymi się wyborami wyjechać wraz z rodzicami do Izraela. Ma świadomość, że we Francji może już nie być dla niej miejsca…

Nie da się ukryć, że w warstwie zewnętrznej Uległość to zgrabne political fiction, w sposób inteligentny opisujący przemiany zachodzące w Europie. Napływ emigrantów rzeczywiście wynosi prawicowych radykałów do władzy, przysparza popularności Frontowi Narodowemu. Z drugiej strony coraz liczniejsi nad Loarą wyznawcy islamu sprawnie się organizują i próbują walczyć o swoje interesy. Najgorzej mają Żydzi, którzy rzeczywiście obawiają się o swoją przyszłość. Ponoć z gościnnej niegdyś Francji wyemigrowało ich już kilkanaście tysięcy.

Houellebecq nie poświęca im zbyt wiele czasu, a o samych emigrantach właściwie nie pisze. Nie porusza też tematu terroryzmu, pokazując zmiany zachodzące zgodnie z zasadami demokracji. Skupia się więc na uległości zwykłych ludzi, ich daleko idącym konformizmie, akceptacji reguł, które nie zawsze im służą. Błędem byłoby jednak odczytanie Uległości wyłącznie jako ostrzeżenia przed islamskimi siłami politycznymi. Dla mnie to przede wszystkim obraz zagrożenia każdym religijnym radykalizmem. Widać to w katolickim wątku powieści, jak i starannie dobranych cytatach, m.in. z Chomeiniego. Nie tylko dla Francoisa wiara to tylko poza, jedna ze zbudowanych na fałszu metod ułożenia sobie życia.

Joel

Uległość
Tytuł oryginalny: Soumission
Autor: Michel Houellebecq          
Przekład: Beata Geppert
Wydawnictwo: W.A.B.

Polub nas na Facebooku.