W szkołach poznajemy tylko najgłośniejsze powieści George’a Orwella, a więc Folwark Zwierzęcy i Rok 1984. Tymczasem jego twórczość jest znacznie szersza i obejmuje powieści dużo bardziej realistyczne, w teksty częściowo autobiograficzne. Takich wątków można się doszukiwać chociażby w Wiwat aspidistra!

To powieść o niedojrzałości. Mamy rok 1936 i Gordon Comstock zbliża się do trzydziestki. Wciąż żyje w świecie ideałów i jest święcie przekonany, że zdoła pozostać im wierny. Wychowywał się w ubogiej rodzinie i dzięki wyrzeczeniom bliskich ukończył dobrą uczelnię. Miał odnieść sukces zawodowy, tymczasem poświęcił się literaturze, z której nie można wyżyć. Jedyny opublikowany przez niego tomik poezji sprzedał się w nakładzie lewie przekraczającym sto egzemplarzy, a wierszy nie chce publikować niemal żadne czasopismo.

Najgorsze jest jednak to, że Comstock wypowiedział wojnę pieniądzom. Mierził go status, jaki mają w społeczeństwie, cały ten odczłowieczający materializm i niesprawiedliwy kapitalizm. Nie był jednak komunistą, po prostu unikał większych pieniędzy. Zamiast przyjąć dobrą pracę w reklamie, zdecydował się na niskopłatną posadę w jednym z domów książki. Zarabiał tak mało, że niemalże głodował, nosił stare ciuchy i mieszkał w klitce.

Orwell w Wiwat aspidistra! świetnie pokazuje, jaka to pułapka. Z jednej strony Comstock celowo mało zarabia, z drugiej strony wciąż irytuje się, że nie ma pieniędzy choćby na papierosy, a dziewczyna nie widzi z nim wspólnej przyszłości. Jego idealizm okazuje się utopią, dziecięcą zabawą, którą zadręczał przyjaciół i bliskich. Bzdurne myślenie? Owszem, ale tak dobrze opisane, że czyta się tę historię z olbrzymią przyjemnością. Gdzieś w tle pojawiają się bowiem rozprawka o stanie ówczesnej literatury, o trudach tworzenia, wreszcie obraz życia w okresie międzywojennym. Fajna rzecz!

PS. Tytułowa aspidistra to roślina doniczkowa, wyjątkowo odporna na trudne warunki. A takie panowały w domach oświetlanych szkodliwymi lampkami gazowymi.

Joel

Wiwat aspidistra!
Tytuł oryginału: Keep Aspidistra Flying
Autor: George Orwell
Przekład: Jadwiga Piątkowska
Wydawnictwo Literackie

Polub nas na Facebooku, TikToku i Instagramie.