Trwający dwanaście minut dokument Uwaga, chuligani! w reżyserii tandemu Skórzewski-Hoffman zapoczątkował Czarną serię polskiego dokumentu – cykl opowieści o ówczesnej rzeczywistości będących próbą wybicia się poza obowiązujący socrealizm, a przy okazji zwrócenia uwagi na problemy społeczne. W tym przypadku na chuliganów.

Zaczyna się mocno. Grupka chłopaków zasadza się na drugą, błyska jakieś otrze, a chwilę później szpital i przerażona staruszka – w domyśle matka – odbiera ponurą informację od lekarza. Lektor (Andrzej Łapicki) informuje, że podobnych dramatów nie brakuje, a chuligani są wszędzie. Zaczynają od niewinnych wagarów, biegania po trawniku za piłką w czasie lekcji, potem jednak wpadają w sidła kogoś bardziej zdegenerowanego.

Potrzeba się wyszaleć, a do tego przydaje się wódka. Ta kosztuje, stąd pomysły na zarobek – bycie konikiem się opłaca, kto kupuje od nich bilety, równie dobrze mógłby kupować trunki chuliganom. Tym, dla których brakuje teatrów, pozostaje okradanie podróżnych na zatłoczonych dworcach. Bardziej to się opłaca niż stanie przy obrabiarkach w fabryce. Ci, którzy zarabiają tu pierwsze swoje pieniądze, często je przepijają w knajpie czy na potańcówce przy „Sentymentalnym Joe”. Bywa, że kończy się to burdą. Uwaga, chuligani! są tym samym wezwaniem do działania. Oskarżeniem o bezczynność.

Uwagę zwraca forma. Dynamiczne, inscenizowane sceny, sprawny montaż, emocjonalny komentarz robią wrażenie. Film pokazuje niepokojące zjawisko i szerzące się chuligaństwo, jednak oskarża o to zarówno państwo (niedające alternatyw i nieradzące sobie z problemem), jak i społeczeństwo (niereagujące w porę). Przede wszystkim jednak wywołuje zainteresowanie. A to już jest sztuka.

Zobacz, jeśli:
– Interesujesz się polskim dokumentem
– Ciekawią cię dokonania Jerzego Hoffmana
– Lubisz filmy społeczne

Odpuść sobie, jeśli:
– Nie przepadasz za produkcjami z epoki PRL

Michał Zacharzewski

Uwaga chuligani!, 1955, reż. Edward Skórzewski, Jerzy Hoffman, wyst. Roman Wilhelmi, Andrzej Łapicki

Ocena: 6/10

Polub nas na Facebooku, TikToku, BlueSky i Instagramie.
Polub nas w serwisie Media Krytyk.
Sprawdź dostępność na platformach filmowych i VOD.