Nad rzeką, której nie ma to taki niepozorny polski film, w którym niewiele się dzieje i trudno jednoznacznie stwierdzić, o czym opowiada. Może dlatego gdzieś tak rezonuje w widzach, każdy może zobaczyć w nim swoją młodość. Widział ją na przykład reżyser Andrzej Barański, choć przecież scenariusz oparł na opowiadaniach Stanisława Czycza.

Przenosimy się do niewielkiego miasteczka gdzieś na prowincji. Mamy początek lat 60., wakacje, słońce i zieleń dookoła. Niewiele się dzieje. Czterej kumple, Admirał (Marek Bukowski), Ataman (Tomasz Hudziec), Wódz (Mirosław Baka) i Pasza (Andrzej Mastalerz), włóczą się więc po okolicy, trochę popijają, trochę łobuzują, potańczą, czasami też załapią się na jakąś pracę. Jedyną atrakcję stanowią pojawiające się co jakiś czas w mieście studentki. Właśnie dla nich chłopcy regularnie pojawiają się na stacji kolejowej. Chcą wiedzieć, kto przyjedzie.

I pewnego dnia w mieście pojawia się Marta (Joanna Trzepiecińska), która wpada w oko Admirałowi. Z wzajemnością. Jednak ich znajomość nie rozwija się tak, jak oboje by chcieli. To ważny wątek filmu Nad rzeką, której nie ma. I można też go interpretować w rozmaity sposób. Mówić o błędach, niedoświadczeniu, jakichś krzywdach z przeszłości, braku odpowiedniej komunikacji. Albo też stwierdzić, że to film o goryczy, części składowej życia, która w tym przypadku wiązała się z wejściem w dorosłość (co z kolei sugeruje pociąg). „Przeminęło małe miasteczko, w którym żyłem, przeminęła moja młodość”, tłumaczy z kolei Barański.

Chyba najbardziej ujmuje w Nad rzeką, której nie ma klimat tego miejsca. Tej letniej beztroski, czasu wlokącego się niemiłosiernie, charakterystycznej nudy, za którą nieraz tęsknią współcześni dorośli w dużych miastach. To rzeczywiście podróż do miejsc, których już nie ma, i czasów, które należą do przeszłości. Jak i owa rzeka w tytule, która w dzieciństwie wydawała się wielka, a okazuje się strumykiem. Tej dawnej już nie ma…

Zobacz, jeśli:
– Lubisz polskie kino
– Cenisz filmy Barańskiego

Odpuść sobie, jeśli:
– Nie lubisz wakacyjnej nudy
– W filmach szukasz szybkiej akcji

Michał Zacharzewski

Nad rzeką której nie ma, 1991, reż. Andrzej Barański, wyst. Marek Bukowski, Joanna Trzepiecińska, Adrianna Biedrzyńska, Mirosław Baka, Tomasz Hudziec, Andrzej Mastalerz, Marta Jankowska, Iwona Marciniec, Barbara Połomska, Magdalena Scholl, Paweł Nowisz, Jerzy Braszka, Małgorzata Wachecka, Marta Konarska, Edward Kusztal, Krystyna Feldman

Ocena: 7/10

Polub nas na Facebooku, TikToku, BlueSky i Instagramie.
Polub nas w serwisie Media Krytyk.
Sprawdź dostępność na platformach filmowych i VOD.