Syzyfowe prace to ekranizacja powieści Stefana Żeromskiego, jedna z wielu modnych na przełomie wieków adaptacji lektur szkolnych. Filmy te przyciągały szkoły, a szkoły gwarantowały widownię. Aż dziwne, że ten model upadł, ale najwyraźniej dziś uczniom wystarczają już bryki.

Film obejmuje trzyletni okres nauki Marcina Borowicza (Łukasz Garlicki – Rojst ‘97) w kieleckim liceum. Mamy końcówkę XIX wieku. Polski wtedy nie ma, jest zabór, a co za tym idzie – intensywna rusyfikacja, której poddawani są uczniowie. Główny bohater nie jest jej zwolennikiem, ale daje się wciągnąć swoim nauczycielom w naukową działalność propagującą panslawizm. To niemal to samo. Swoje zaślepienie dostrzega dopiero po dłuższym czasie, za sprawą patriotycznie nastawionego kolegi, niejakiego Zygiera.

Dwa inne wątki są ważne. Pierwszym jest miłość Marcina do pensjonarki znanej jako Biruta (Alicja Bachleda Curuś – Wrota Europy), drugą zaś losy pochodzącego ze wsi Andrzeja Radka (Bartek Kasprzykowski), dla którego nauka – choć znacznie trudniejsza – stanowi szansę na poprawę losu. W tle toczą się oczywiście ważne dla Polski wydarzenia, które dla uczniów miały stanowić okazję do rozmowy. Także na lekcjach historii.

Reżyser Paweł Komorowski zrezygnował w filmie z młodości Borowicza, część późniejszych wątków też wyrzucił. Skupił się na szkole, na rusyfikacji, na walce o polskość. Być może dlatego nie udało mu się stworzyć przekonującej historii, a młodzi widzowie wychodzili z Syzyfowych prac rozczarowani. W tej opowieści brakuje pazura, werwy, emocji. Być może również lepszego aktorstwa. Bo tak ekranizacja powinna zachwycać, a nie zachwyca… I nie jest to wina Żeromskiego.

PS. Jest też serial o dwa lata wcześniejszy – i nieco lepszy. Film to jego skrócona wersja.

Zobacz, jeśli:
– Szykujesz się do lektury
– Lubisz ekranizacje dzieł Żeromskiego

Odpuść sobie, jeśli:
– Szukasz dobrego bryku
– Liczysz na kino patriotyczne

Michał Zacharzewski

Syzyfowe prace, 2000, reż. Paweł Komorowski, wyst. Bogusław Sochnacki, Michał Szewczyk, Michał Staszczak, Zofia Kucówna, Jerzy Bińczycki, Piotr Rzymyszkiewicz, Rafał Królikowski, Krzysztof Wakuliński, Ewa Wichrowska, Przemysław Sejmicki, Andrzej Dawidow, Franciszek Pieczka, Andrzej Kozak, Gustaw Lutkiewicz, Tomasz Piątkowski, Jakub Przebindowski, Andrzej Wichrowski, Sebastian Domagała, Przemysław Sadowski, Jan Hencz, Piotr Bujno, Łukasz Garlicki, Marcin Przybylski, Alicja Bachleda Curuś, Bartłomiej Kasprzykowski, Jakub Papuga, Radosław Garncarek, Grzegorz Pawlak, Eugeniusz Korczarowski, Paweł Wiśniewski, Jan Rutkiewicz, Piotr Rogucki, Marek Rachoń, Artur Łodyga, Szymon Sędrowski, Jakub Palacz, Piotr Krukowski, Tadeusz Kwinta, Stefan Popkowski, Mieczysław Banasik, Agata Piotrowska-Mastalerz, Julitta Sękiewicz-Kisiel, Marcin Chochlew, Ilja Zmiejew, Jacek Pluta, Andrzej Mastalerz, Robert Kudelski

Ocena: 5/10

Polub nas na Facebooku, TikToku, BlueSky i Instagramie.
Polub nas w serwisie Media Krytyk.
Sprawdź dostępność na platformach filmowych i VOD.