Młyn i krzyż to jeden z najbardziej niezwykłych polskich filmów. Lech Majewski postanowił opowiedzieć fikcyjną historię obrazu Droga krzyżowa pędzla Pietera Bruegla (starszego). To jedno z arcydzieł malarstwa, a reżyser – niegdyś student Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – poddaje go szczegółowej analizie.

Akcja filmu toczy się jednego dnia roku pańskiego 1564, kiedy to wspomniany artysta przedstawia swojemu mecenasowi pomysł na obraz. Ich rozmowa przenika się z komputerowo wygenerowanymi pejzażami i scenami nagranymi na niemal całym świecie, przedstawiającymi fragmenty dzieła. Do tego aktorzy odtwarzają postacie widoczne na płótnie, odgrywając drobne scenki i opowiadając w ten sposób ich historie. Ot, małżeństwo rusza na targ z cielakiem, młynarz pracuje wraz z żoną w potężnym młynie, gdzieś po boku śmierć Chrystusa opłakuje jego matka.

Całość wpisana jest w konkretne ramy historyczne – trwa okupacja Niderlandów przez katolicką habsburską Hiszpanię, a tym samym prześladowania miejscowej ludności. Nie wszystkich one dosiągają, niektórzy wydają się wręcz nieświadomi tego, co dzieje się dookoła. Młyn i krzyż nie przynosi jednak nowych interpretacji dzieła, raczej podąża za tymi powszechnie znanymi. No ale właśnie – czy rzeczywiście powszechnie? Dla przeciętnego widza to dzieło odkrywcze, pozwalające spojrzeć na sztukę Bruegla pod zupełnie innym kątem.

Stąd też film Majewskiego jest dziełem bardzo hermetycznym. Trafi do ludzi, którzy gotowi są delektować się owym dziełem sztuki, puścić wodze wyobraźni wraz z reżyserem i przenieść się do bardzo specyficznie wyglądającego świata obrazu. Nie wszystko będzie to odpowiadać. Jednych zniechęci powolnie tocząca się akcja, innych warstwa wizualna czy tematyka. Mnie jednak taka wizja bardzo się podobała.

Zobacz, jeśli:
– Interesujesz się malarstwem
– Cenisz kino Majewskiego

Odpuść sobie, jeśli:
– Oczekujesz szybkiej akcji
– Nie cierpisz kina eksperymentalnego

Michał Zacharzewski

Młyn i krzyż, The Mill and the Cross, 2011, reż. Lech Majewski, wyst. Rutger Hauer, Michael York, Charlotte Rampling, Joanna Litwin, Dorota Lis, Bartosz Capowicz, Marian Makula, Mateusz Machnik, Katarzyna Sobańska, Agnieszka Kozakiewicz, Aleksandra Horzela

Ocena: 7/10

Polub nas na Facebooku, TikToku i Instagramie.
Polub nas w serwisie Media Krytyk.
Sprawdź dostępność na platformach filmowych i VOD.